Eκφύλιση της ωχράς κηλίδας
Ορισμός
Η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας αφορά τη φθορά της ωχράς κηλίδας που μπορεί να προκαλέσει απώλεια της όρασης στο κέντρο του πεδίου όρασης. Η ωχρά κηλίδα βρίσκεται στο κέντρο του αμφιβληστροειδούς. Πρόκειται στην πραγματικότητα για τον ιστό της ωχράς κηλίδας, το στρώμα δηλαδή που βρίσκεται στο οπίσθιο εσωτερικό τοίχωμα του βολβού, το οποίο υφίσταται πύκνωση και μπορεί να ραγεί με την ηλικία, πράγμα που πιθανώς οδηγεί στον εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας. Είναι ένας εκφυλισμός που σχετίζεται με την ηλικία. Υπάρχουν δύο μορφές τέτοιας εκφύλισης, ο ξηρός εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας και ο υγρός εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας. Η ξηρά μορφή εκφύλισης της ωχράς κηλίδας εμφανίζεται πιο συχνά. Μπορεί να προκαλέσει θολή κεντρική όραση ή την ύπαρξη τυφλής κηλίδας στο κεντρικό της όρασης που μπορεί να επιδεινώσει την ποιότητα της καθημερινής ζωής, καθώς απαιτείται σαφής κεντρική όραση για την εκπλήρωση πολλών δραστηριοτήτων, όπως η ανάγνωση, η οδήγηση ή η αναγνώριση πραγμάτων και προσώπων.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της ξηράς μορφής εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας αναπτύσσονται προοδευτικά. Μπορεί να παρουσιαστούν οι ακόλουθες αλλαγές στην όραση:
Δυσκολία προσαρμογής στο χαμηλό επίπεδο φωτισμού
Ανάγκη για φωτεινότερο φωτισμό για την εκπλήρωση ορισμένων εργασίων όπως η ανάγνωση
Θολή όραση στην ανάγνωση τυπωμένων λέξεων
Αναγνώριση των προσώπων με δυσκολία
Μείωση της έντασης και της φωτεινότητας των χρωμάτων
Έλλειψη της ευκρίνειας όσον αφορά την κεντρική ή συνολική όραση
Διαστρέβλωση της κεντρικής όρασης
Ύπαρξη θολής ή κενής κηλίδα στο κέντρο του πεδίου όρασης
Παραισθήσεις των σχημάτων και των ανθρώπων, αν η περίπτωση είναι πιο σοβαρή
Ο εκφυλισμός μπορεί να επηρεάσει ένα από τα μάτια ή και τα δύο μάτια. Όταν επηρεάζεται μόνο ένα μάτι, οι αλλαγές της όρασης μπορεί να μην εμφανιστούν επειδή το άλλο μάτι μπορεί να αντισταθμίσει την αδυναμία όρασης του ασθενούς.
Είναι ωφέλιμη η επίσκεψη σε έναν γιατρό εάν το άτομο παρατηρεί αλλαγές στην όραση, στο κεντρικό οπτικό πεδίο ή η δυνατότητα ανίχνευσης χρωμάτων και λεπτομερειών παραμορφώνεται. Αυτές οι αλλαγές εμφανίζονται συνήθως ως πρώτες ενδείξεις της ξηράς μορφής εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας, ειδικά αν το άτομο είναι άνω των 50 ετών.
Αίτια
Δεν είναι σαφές ποιος είναι ο πραγματικός λόγος για την ξηρά μορφή εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας, αλλά είναι γνωστό ότι η κατάσταση αναπτύσσεται με τη γήρανση. Ο εκφυλισμός επηρεάζει την ωχρά κηλίδα η οποία είναι υπεύθυνη για την καθαρή, άμεση όραση και ο ιστός στην ωχρά κηλίδα μπορεί να γίνει πιο λεπτός και τελικά να σπάσει με την ηλικία.
Παράγοντες κινδύνου
Μερικοί από τους παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο της ξηράς μορφής εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας είναι:
Ηλικία-επηρεάζει κυρίως άτομα ηλικίας άνω των 50. Είναι πιο συνηθισμένο κοντά σε ηλικία 65 ετών
Φυλή-επηρεάζει κυρίως λευκούς ανθρώπους (Καυκάσιους)
Το οικογενειακό ιστορικό-ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος αν έχει υπάρξει περίπτωση εκφύλισης της ωχράς κηλίδας στην οικογένεια
Κάπνισμα
Παχυσαρκία
Κακή διατροφή
Καρδιαγγειακές παθήσεις
Αυξημένη χοληστερόλη
Επιπλοκές
Η επιπλοκή που μπορεί να συμβεί είναι η ξηρή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας να μεταπέσει στον υγρό τύπο που μπορεί να προκαλέσει γρήγορη απώλεια της όρασης.
Θεραπεία
Δυστυχώς, η εξέλιξης της ξηράς μορφής εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας δεν μπορεί να αντιστραφεί. Ωστόσο, επειδή ο εκφυλισμός εξελίσσεται σταδιακά, πολλοί άνθρωποι δεν χάνουν ποτέ την όρασή τους εντελώς και ζουν μια φυσιολογική ζωή, ειδικά αν το άτομο έχει μόνο ένα μάτι που επηρεάζεται από αυτή την πάθηση.
Οι γιατροί συστήνουν συνήθως στους ανθρώπους με ξηρά μορφή εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας να επισκέπτονται το νοσοκομείο για οφθαλμολογική εξέταση κάθε χρόνο, προκειμένου να ελέγχουν εάν η κατάσταση εξελίσσεται. Μερικές από τις θεραπείες που μπορούν να προσφέρουν είναι:
Λήψη αυξημένης δόσης αντιοξειδωτικών βιταμινών και ψευδαργύρου που μπορεί να ελαττώσει το ρυθμό εξέλιξης του εκφυλισμού, ο οποίος οδηγεί σε απώλεια όρασης
Εμφύτευση ενδοφακού – μια χειρουργική επέμβαση εμφύτευσης ενός μεγεθυντικού φακού στο ένα μάτι που συνιστάται για άτομα που έχουν αναπτύξει ξηράς μορφής εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας και στα δύο μάτια.
Πρόληψη
Θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τα ακόλουθα μέτρα προκειμένου να αποφευχθεί η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας:
Τακτικός οφθαλμολογικός έλεγχος ρουτίνας
Διαχείριση άλλων παθήσεων
Διακοπή καπνίσματος
Διατήρηση υγιειούς βάρους
Τακτική άσκηση
Πλούσια διατροφή υψηλή σε φρούτα και λαχανικά όπως καλαμπόκι, μπρόκολο, μπιζέλια, σπανάκι καθώς και περισσότερα ψάρια και πολλά καρύδια που είναι πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά
