Šta je C-reaktivni protein?
C-reaktivni proteini (CRP) su proteini plazme koji su poznati i kao proteini akutne faze. Koncentracija ovih proteina u plazmi može da opada ili raste za 25% ili više tokom nekih zapaljenskih procesa u organizmu. C-reaktivni protein je glukoprotein koji je normalno prisutan u krvi, proizvodi se u jetri kao odgovor na pojavu zapaljenskih procesa (nakon kojih se on ispušta iz jetre), poput infekcije, traume, povrede, operacije, operativnog zahvata, opekotina i karcinoma u uznapredovaloj fazi. Kada prevaziđe akutnu fazu zapaljenskog procesa C-reaktivni protein nestaje iz organizma. Umerene promene u nivou C – reaktivnog proteina pojavljuju se u telu nakon težeg porođaja ili toplotnog udara. Manje promene u nivou javljaju se nakon preživljenog stresa ili kod nekih psihijatrijskih oboljenja.
C-reaktivni protein ukazuje na zapaljenski proces u zidovima arterija. Istraživanja ukazuju da smanjenje zapaljenja snižavanjem nivoa CRP lekovima iz grupe statina značajno smanjuje rizik od srčanog udara i bolesti srčanih arterija kod osoba sa akutnim oboljenjem srca. Pacijenti sa umerenim ili visokim nivoom CRP obično mogu da smanje nivo CRP izmenama načina života, poput ostavljanja pušenja, redovnim vežbanjem, zdravom ishranom, dnevnim unosom multivitamina, zamenom zasićenih masnoća poput putera monozasićenim mastima (poput maslinovog ulja), povećanjem unosa Omega-3 masnih kiselina, gubljenjem težine ukoliko postoji problem gojaznosti, povećanjem unosa vlakana.
Zašto se meri nivo C-reaktivnog proteina?
Merenje nivoa C-reaktivnog proteina kod pacijenata ukazuje nam na pojavu infekcije, budući da kao rezultat zapaljenskog procesa u organizmu prvo poraste nivo CRP. Postoji povezanost između povišenih nivoa zapaljenskih markera (uključujući CRP) i budućeg razvoja srčanih oboljenja. Ova povezanost se primenjuje i na zdrave muškarce i žene koji imaju normalne nivoe holesterola. Nivo CRP mogu da koriste lekari kao deo procene da li kod pacijenta postoji rizik od srčanih oboljenja budući da je reč o stabilnom molekulu koji se može lako izmeriti putem jednostvanog uzimanja krvi za analizu.
CRP se takođe koristi za otkrivanje infekcije nakon hirurškog zahvata. Nivo CRP obično poraste tokom 2 do 6 sati nakon zahvata, međutim ukoliko njegov nivo ostane visok 3 dana nakon operacije, onda može da se sumnja na postojanje infekcije. On se takođe koristi u otkrivanju mogućeg raka limfnih čvorova, oboljenja imunog sistema, bolnih otoka krvnih sudova na glavi i vratu, infekcije kostiju, kao i da se utvrdi delotvornost terapije u lečenju raka ili infekcije.
Uzimanje uzorka za analizu
Uzimanje uzorka za analizu obično se obavlja u zdravstvenoj ustanovi u jutarnjim časovima. Nije potrebno obaviti posebne pripreme pred testiranje. Lekar će vas obavestiti da li je preporučljivo jesti pre davanja krvi na analizu. Trebalo bi da obavestite lekara o svim lekovima koje trenutno uzimate budući da oni mogu da utiču na rezultate testiranja.
Da li je testiranje bolno i štetno?
Testiranje nije ni bolno ni štetno. Pacijent može da oseti lagani ubod prilikom ulaska igle u ruku tokom procesa vađenja krvi za analizu.
Kako se izvodi testiranje?
Testiranje se sastoji od uzimanja krvi za jednostavnu analizu.
