Czym są karotenoidy?
Karotenoidy to pigmenty lipidów roślinnych, różniące się w sposób naturalny poprzez swoje zabarwienie – czerwone, pomarańczowe lub żółte – oraz ich działanie ochronne przed światłem, dzięki czemu ochraniają one organizm przed nadmiarem światła słonecznego.
Karotenoidy to rodzina ponad 600 naturalnie występujących pigmentów, z których 50 może być spożywanych w naszej diecie i wchłanianych przez jelita. Do najważniejszych należą beta-karoten, alfakaroten, gammakaroten, likopen, zeaksantyna i luteina.
Karotenoidy o aktywności witaminowej nazywane są karotenoidami pro-witaminy A, co oznacza, że mogą pełnić funkcję odżywczą, ze względu na ich silne właściwości antyoksydacyjne.
Jaka jest rola karotenoidów?
Oprócz tego, że są one prekursorami witaminy A (retinolu), która zapewnia organizmowi aktywność przeciwutleniającą, karotenoidy mają działanie ochronne przed kilkoma chorobami, ze względu na ich zdolność neutralizowania wolnych rodników – cząsteczek, które mogą uszkodzić strukturę komórek, jeśli nie są pod kontrolą. Ze względu na ten efekt ochronny, karotenoidy powodują, że nasz układ odpornościowy jest silniejszy i blokuje rozwój chorób przedrakowych, które mogą atakować obszary takie jak usta i szyja.
Które pokarmy są bogate w karotenoidy?
Karotenoidy, które mają aktywność witaminową (karotenoidy prowitamy A), są obecne w wielu owocach i warzywach, głównie tych w kolorze czerwonym i pomarańczowym, takich jak marchew, dynia, melony, morele, pomidory, arbuzy i papryki.
Znajdują się one również w wielu zielonych warzywach liściastych, takich jak szpinak, jarmuż i pietruszka.
Jakie jest dzienne zapotrzebowanie na karotenoidy?
Dzienne zapotrzebowanie na karotenoidy o aktywności witaminowej wynosi 6g dziennie.
Niedobór karotenoidów
Niedobór karotenoidów może prowadzić do zwiększonej podatności na przewlekłe choroby zapalne, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów. Ostatnie badania wykazały związek między niedoborem karotenoidów i różnymi nowotworami tkanek nabłonkowych: płuc, przewodu pokarmowego, szyjką macicy i skóry.
Nadmierne spożycie karotenoidów
Nadmierne spożycie karotenoidów o aktywności witaminowej nie powoduje żadnych toksycznych skutków ubocznych.
Czy to prawda, że absorpcja karotenoidów jest lepsza, gdy są one spożywane razem z niewielką ilością tłuszczu?
Tak, to prawda. Karotenoidy spożyte z dodatkiem w postaci oliwy z oliwek lub awokado może pomóc w zmniejszeniu ilości żółci w jelitach, co może spowodować utratę karotenoidów, jeśli nie kontrolujemy tego.
