Czym jest żelazo?
Żelazo jest makroelementem, co oznacza, że jest jednym z najczęściej występujących minerałów w ludzkim ciele. Znajduje się w czerwonych krwinkach, które przenoszą bogatą w tlen krew do każdej komórki ciała. Żelazo uczestniczy również w wytwarzaniu trójfosforanu adenozyny, który jest źródłem energii dla organizmu. Jest kluczowym elementem metabolizmu niemal wszystkich żywych organizmów.
Jaka jest funkcja żelaza?
Żelazo jest kluczowym składnikiem hemoglobiny i mioglobiny, które są dwoma białkami zaangażowanymi w transport i magazynowanie tlenu. Hemoglobina przenosi tlen z płuc do reszty ciała, podczas gdy mioglobina dostarcza tlen do mięśni i nie tylko. Mioglobina funkcjonuje również w aktywowaniu wielu enzymów, a także w potrzebach organizmu do produkcji pewnych hormonów i tkanki łącznej. U ludzi żelazo jest niezbędnym składnikiem setek białek i enzymów.
Jakie pokarmy są bogate w żelazo?
Pokarmy bogate w żelazo to wątróbka, mięso i ryby. Pewne ilości tego minerału znajdują się również w wielu warzywach, w szczególności w roślinach strączkowych (takich jak fasola, groch i soczewica), zbożach, suszonych owocach i zielonych warzywach liściastych (takich jak szpinak). Niestety, forma żelaza występująca w żywności pochodzenia roślinnego jest mniej absorbowana niż z żywności pochodzenia zwierzęcego. Aby rozwiązać ten problem, należy polegać na połączeniu źródeł roślinnych bogatych w żelazo z produktami zawierającymi witaminę C, takimi jak cytryna i papryka, które ułatwiają wchłanianie tego minerału.
Jakie jest dzienne zapotrzebowanie na żelazo?
Zalecane dzienne spożycie żelaza dla osoby dorosłej wynosi 14 mg. Jednak dzienne zapotrzebowanie zmienia się w zależności od wieku, płci i innych warunków specjalnych, takich jak ciąża czy karmienie piersią. Generalnie kobiety muszą przyjmować większą ilość żelaza niż mężczyźni.
Jakie są konsekwencje niedoboru żelaza?
Niedobór żelaza może prowadzić do anemii, która powoduje obniżenie liczby czerwonych krwinek we krwi. To z kolei zmniejsza zdolność dostarczania tlenu do tkanek i narządów. Najczęstsze objawy anemii to: zmęczenie, brak energii, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, zaburzenia pamięci i koncentracji, obniżona odporność i problemy z kontrolowaniem temperatury. Ponadto, niedobór żelaza w czasie ciąży może wpływać na rozwój układu nerwowego dziecka i zwiększać ryzyko niskiej masy dziecka w czasie porodu i przedwczesnego porodu.
Jakie są konsekwencje nadmiernego spożycia żelaza?
Nadmierne spożycie żelaza może powodować problemy żołądkowe, zaparcia, nudności, wymioty, bóle brzucha i omdlenia. Może również powodować zmniejszanie wchłaniania się cynku. Bardzo duże dawki żelaza (rzędu setek gramów) mogą również powodować poważniejsze problemy zdrowotne, takie jak niewydolność różnych narządów, śpiączka, drgawki, a nawet śmierć. Zbyt duża ilość żelaza może prowadzić także do schorzenia zwanego hemochromatozą, które powoduje gromadzenie się toksycznych ilości żelaza w organizmie. Bez podjęcia leczenia dana osoba może zachorować na marskość wątroby, raka wątroby i choroby sercowo-naczyniowe.
Dlaczego kobiety w ciąży powinny przyjmować większe ilości żelaza?
W czasie ciąży ilość krwi krążącej w organizmie wzrasta, co z kolei zwiększa zapotrzebowanie na żelazo. Kobiety w ciąży wymagają większych ilości żelaza, aby zaspokoić ich potrzeby, jak również potrzeby dziecka, i zapewnić prawidłowy wzrost
