Ishemija je stanje u organizmu koje nastaje kao posledica prekida krvotoka, u kome pojedina tkiva ili organi ne dobijaju dovoljnu količinu kiseonika iz krvi. Ishemija creva predstavlja stanje prekinutog dotoka krvi do creva koje nastaje kao posledica blokade ili sužavanja arterija. Ishemija se može javiti u tankom i debelom crevu, a ponekad i u oba creva istovremeno. Prekinut dotok krvi može izazvati intenzivan bol i trajna oštećenja na crevima.

Akutna vaskularna ishemija je hitan medicinski slučaj koji dovodi do iznenadnog prekida dotoka krvi i može se sanirati samo operacijom.

Hronična ishemija creva je vrsta ishemije koja se razvija u periodu od nekoliko nedelja ili meseci. Ova vrsta ishemije creva se mora lečiti kako se ne bi razvila u akutnu i dovela do daljih zdravstvenih komplikacije poput ekstremnog gubitka telesne mase i neuhranjenosti.

 

Simptomi

Kojim će se simptomima manifestovati ishemija creva zavisi od toga da li je ona akutna ili hronična.

Simptomi akutne ishemije creva su:

·         Nadut abdomen

·         Iznenadan intenzivan bol u abdomenu

·         Učestala potreba za praznjenjem

·         Krv u stolici

·         Mučnina i povraćanje

 

Simptomi hronične ishemije creva su:

·         Grčevi i spazmi abdomenu koji se javljaju između 30 min i 3 sata nakon jela

·         Bol u abdomenu koji se postepeno pogoršava u periodu od nekoliko nedelja ili meseci

·         Neredovni obroci zbog straha od bola nakon jela

·         Gubitak kilograma

·         Proliv

·         Mučnina i povraćanje

·         Oticanje u predelu abdomena

Uzroci

Ishemija creva nastaje kada dođe do prekida dotoka krvi do creva. Usled smanjenog dotoka krvi, ćelije u sistemu za varenje ne dobijaju dovoljno kiseonika. Predugo trajanje prekida dotoka krvi dovodi do umiranja velike količine ćelija i stvaranja oštećenja na crevima.

Ishemija creva se deli na nekoliko kategorija:

1.     Ishemija debelog creva (Ischemia colitis)

Faktori koji mogu izazvati ishemiju u debelom crevu su:

·         Ateroskleroza – akumulacija masnih naslaga na zidovima arterija

·         Hipotenzija – veoma nizak krvni pritisak koji nastaje kao posledica zatajenja srca, teške operacije, povrede ili šoka

·         Stvaranje tromba u arteriji koja vodi u debelo crevo

·         Opstrukcija u debelom crevu izazvana kilom, tumorom ili ožiljačnim tkivom

·         Vaskulitis – upala krvnih sudova

·         Lupus

·         Srpasta anemija

·         Operacija na srcu i krvnim sudovima

·         Operacija na sistemu za varenje ili genitalnom traktu

·         Lekovi za srčana oboljenja, migrene i regulisanje hormona koji sužavaju krvne sudove

·         Upotreba kokaina i metamfetamina

2.     Akutna mezentrična ishemija

Akutna mezentrična ishemija se javlja iznenadno u tankom crevu, uglavnom kao posledica nekog sledećih faktora:

·         Tromba koji blokira arteriju koja vodi u tanko crevo

·         Ateroskleroza – akumulacija masnih naslaga na zidovima arterija u crevu

·         Hipotenzija – veoma nizak krvni pritisak koji nastaje kao posledica zatajenja srca, teške operacije, povrede ili šoka

·         Određenih lekova

·         Hroničnog zatajenja bubrega

 

3.     Mezentrična venozna tromboza

Vrsta ishemije koja se javlja kada dođe do stvaranja tromba u veni. Ova vrsta ishemije najčešće je posledica nekog od sledećih faktora:

·         Pankreatitisa – akutne ili hronične upale pankreasa

·         Infekcija u abdomenu

·         Infekcija u sistemu za varenje

·         Karcinoma u sistemu za varenje

·         Bolesti creva

·         Bolesti koje izazivaju preterano zgrušavanje krvi

·         Povreda abdomena ili organa za varenje

·         Određenih vrsta hormonske terapije

Faktori rizika

Faktori koji mogu povećati rizik od nastajanja svih vrsta ishemije creva su:

·         Ateroskleroza – akumulacija masnih naslaga na zidovima arterija

·         Poremećen krvni pritisak – hipotenzija (nizak pritisak) ili hipertenzija (visok pritisak)

·         Srčana oboljenja – kongestivno zatajenje srca ili artimije

·         Lekovi – uzimanje određenih lekova koji izazivaju učestalo kontrakovanje krvnih sudova, lekova protiv alergija i migrena, kao i hormonskih pilula za kontracepciju

·         Problemi sa zgrušavanjem krvi

·         Upotreba ilegalnih droga

Komplikacije

Ukoliko se ishemija creva ne leči, može doći do stvaranja sledećih komplikacija:

·         Odumiranja dela tkiva u crevu

·         Sužavanja debelog creva

Prevencija

Primenjivanjem sledećih mera umanjuje se rizik od ishemije creva:

·         Redovna fizička aktivnost

·         Održavanje normalne telesne težine

·         Zdrava ishrana

·         Prestanak pušenja

·         Kontrolisanje hroničnih oboljenja i drugih zdravstvenih problema