Karcinom debelog creva jeste karcinom koji nastaje u donjim partijama intestinalnog sistema (kolon). U zavisnosti od inicijalne lokalizacije karcinoma, karcinom debelog creva naziva se kolon (predstavlja donje partije digestivnog sistema) ili rektalni (završnih par centimetara debelog creva). Najčešće se upotrebljava termin kolorektalni karcinom.
Karcinom debelog creva može nastati takođe u tankom crevu što je znatno ređa lokalizacija.
Karcinom debelog creva predstavlja jedan od najčešćih tipova karcinoma.
Simptomi
Prezentacija simptoma karcinoma debelog creva znatno varira u zavisnosti od lokalizacije tumora debelog creva. Tumiru desnog kolona dostižu znatne razmere pre pojave bilo kojih simptoma. Lumen levog kolona poseduje uži lumen, te karcinomi levih segemnata debelog creva najčešće izazivaju parcijalnu ili totalnu opstrukciju creva.
Krvarenje iz rektuma ili prisustvo krvi u stolic
Konstipacija, dijareja
Abdominalni bolovi i grčevi
Nadutost abdomena
Pristutnost tumorske mase u abdomen (najčešće u desnim partijama)
Gubitak na težini
Bol u abdomen tokom prolaska (pasaže) sadržaja
Anemija
Umor i nedostatak daha usled malokrvnosti.
Uzroci
Tačan uzročni mehanizam karcinoma debelog creva još uvek je nepoznat. Postoji nekoliko faktora na osnovu zdravstvene istorije pacijenta koji se mogu smatrati etiopatološkim faktorima:
Polipi – indikovan je redovan skrining (kolonoskopija) budući das u polipi skloni malignoj alteraciji
Ishrana bogata mastima
Pozitivna porodičn anamneza
Zapaljenske bolesti digestivnog sistema, pogotovo ulcerozni kolitis
Genetska stanja kao što su familijarna adenomatozna polipoza i nasledna ne-polipozni kolorektalni karcinom
starost
konzumacija duvana
konzumacija lakohola
gojaznost
Faktori rizika
Faktori rizika za nastanak irazvoj karcinoma debelog creva su:
Starost – najčešće kod osoba preko 50 godina
Etnička pripadnost – najveća incidence prisutna je kod Afro-Amerikanaca
Polipi
Nsledni sindromi
Ulcerativni kolitis
Pozitivn aporordična istorija
Ishrana bogata mastima
Dijabetes
Fizička neaktivnost
Gojaznsot
Konzumacija duvana
Konzmacija alkohola
Prethodna zračna terapija u cilju lečenja karcinoma
Prevencija
Prevencija kolorekatlnog karcinoma može se postići pravovremenim skrining pregledima. U dodatne preventive mere spadaju:
Pravilna ishrana, izbegavanje jako masne hrane I hrane siromašne fiber vlaknima
prestanak konzumacije duvana
rediovna fizička aktivnost
održavanje telesne težine u okviru fizioloških vrednosti
minimalna konzmacija alkoholnih pića
prethodni operativni zahvati u slučaju naslednih sindroma ili ulcerativnog kolitisa
