Pleuritis
Definicija
Pleuritis predstavlja stanje koje izaziva nastanak zapaljenskog procesa omotača pluća (plućne maramice, pleure). Pleura poseduje zaštitnu funkciju i održava vlažnom površinu plućnog tkiva prilikom inflacije i ekspiracije u rebarnom prostoru.Između dva lista plućne maramice postoji manji prostor, koji se naziva pleuralni prostor, i koji se najčešće ispunjava tečnošću koja omogućava da dva omotača pleuralne membrane postanu iritirana i inflamirana, te se tečnost resorbuje i nastaje grubo trenje između unutrašnjih površina membrane jedne o drugu. Ovo uslovljava nastanak oštrog bola u grudima (pleuritički bol) koji se pogoršava tokom disanja i kašlja.
Kod nekih slučajeva pleuritisa, pleuralna efuzija može nastati. U ovom trenutku povećana količina tečnosti nakuplja se u malom prostoru između dva sloja tkiva, izazivajući nastanak pritiska na plućno tkivo kao i redukiju njihove sposobnosti da se slobodno pokreću što otežava disanje.
Postoje brojna stanja koja mogu predstavljati potencijalni faktor rizika za nastanak pleuritisa. Terapeutski pristupi obično uključuju kontrolu prisutnog bola i lečenje uzročnog stanja.
Simptomi
Znaci i simptomi pleuritisa mogu uključivat:
· Bol u grudnom košu koji se pogoršava tokom disanja/kašlja
· Suv kašalj
· Gubitak daha
· Groznica i jeza
· Ubrzan srčani raad
· Suvo grlo
Uzroci
Postoje dva veća, tanka sloja tkiva koji se nazivaju pleura i odvajaju pluća od unutrašnje površine grudnog koša. Jedan sloj okružuje spoljašnju površinu pluća, dok drugi oblaže unutrašnju površinu grudnog koša.
Između ova dva sloja, postoji manji prostor koji se naziva pleuralni prostor i koji je najčešće ispunjen manjom količinom tečnosti. Ovo omogućava plućima da se prošire i kontrahuju bez prisutnog otpora.
Kada pleura postane iziritirana ili inflamirana, nastaje trenje između dva sloja koji dolaze u kontakt jedni sa drugim kao dve strane šmirgle. Bez prisustva minimalne količine tečnosti, njihovi međusobni dodirni pokreti su grubog karaktera što otežava disanje i izaziva bol u grudnom košu.
Uzroci pleuritisa podrazumevaju sledeće:
· Virusne infekcije (influenca)
· bakterijske infekcije (pneumonija)
· Gljivična infekcija
· Reumatoidno oboljenje (reumatoidni artritis)
· Reakcija na lekove
· Povrede grudnog koša
· Karcinom pluća blizu pleuralne površine
Komplikacije
Potencijalne komplikacije koje mogu nastati usled pleuritisa uključuju sledeće:
Otežano disanje
Kolaps plučnog tkiva: veča količina tečnosti koja se nakuplja u manjem prostoru između dva sloja tkiva i mogu usloviti nastanak pritiska na pluća do tačke kad postane parcijalno ili kompletno kolabirana
Komplikacije usled uzročnog stanja
Lečenje
Terapeutski pristup pleuritisu i pleuralnoj efuziji fokusiran je na lečenje uzročnog stanja. Na primer, u slučaju bakterijske pneumonije, preporučuje se primena antibiotika u cilju kontrole infekcije. U slučaju virusne infekcije, pleuritis se može izlečiti spontano bez potrebe za daljim tretmanom. U zavisnosti od težine uzročnog stanja, individua se može oporaviti u potpunosti u slučaju da je pleuritis dijagnostikovan i lečen na vreme.
Prevencija
Rana detekcija i lečenje bakterijske respiratorne infekcije može pomoći u prevenciji pleuritisa.
