Definicija
Subarahnoidalno krvarenje predstavlja ozbiljno stanje izazvano krvarenjem u regiji između moždanog tkiva i okolne membrane (subarahnoidalni prostor). U trenutku pojave krvarenja u subarahnoidalnom prostoru, kod osobe može nastupiti koma, paraliza ili čak letalan ishod.
Krvarenje u moždano tkivo najčešće rezultuje rupturom abnormalnog proširenja u krvnom sudu. U slučaju nepružanja medicinske pomoći, subarahnoidalno krvarenje najčešće vodi trajnom moždanom oštećenju ili smrti.
Simptomi
Osnovni simptomi subarahnoidalnog krvarenja predstavljaju ozbiljne, probadajuće glavobolje koje se mogu javiti nakon osećaja naduvenosti ili pucanja u mozgu. Drugi češći znaci i simptomi mogu podrazumevati:
Bol u vratu
Bol u ramenima
Utrnulost
Mučninu i povraćanje
Konfuziju
Osetljivost na svetlo
Epileptičke napade
Iritabilnost
Zamagljen vid ili prisustvo duplih slika
Snižene reflekse
Uzroci
Osnovni uzrok subarahnoidalnog krvarenja jeste rupturirana aneurizma. Moždana aneurizma predstavlja otečeni defekt u krvnom sudu, nastao usled slabosti u zidu krvnog suda. Drugi mogući uzroci subarhnoidalnog krvarenja uključuju:
Krvarenje iz prisutne arteriovenske malformacije
Poremećaje krvarenja
Krvarenje iz cerebralnih aneurizmi
Povrede glave
Upotrebu antikoagulanasa
Faktori rizika
Faktori koji povećavaju rizik za nastanak subarahnoidalnog krvarenja podrazumevaju:
Konzumaciju duvana
Postojanje visokog krvnog pritiska
Prethodna lična istorija policističnog oboljenja bubrega
Porodična anamneza moždanih aneurizmi
Prisustvo aneurizme u drugim krvnim sudovima
Postojanje fibromuskularne displazije ili drugih poremećaja vezivnog tkiva
Komplikacije
Najteža komplikacija usled subarahnoidalnog krvarenje jeste ponavljano krvarenje. U druge moguće komplikacije usled prisustva subarahnoidalnog krvarenja spadaju:
Postoperativne komplikacije
Neželjeni efekti određene medikamentozne terapije
Epileptični napadi
Infarkt mozga
Koma
Letalan ishod
Lečenje
Terapeutski pristupi kod postojanja subarahnoidalnog krvarenja usmereni su pre svega na redukciju verovatnoće oštećenja moždanog defekta primenom reparativnih tehnika kod osnovnih uzroka kao i olakšavanja simptoma i prevencije mogućih komplikacija.
Ordinirajući lekar može preporučiti sledeće:
Medikamente administrirane intravenskim putem u cilju regulacije vrednosti krvnog pritiska
Medikamentoznu terapiju radi olakšavanja i snižavanja krvnog pritiska u moždanoj duplji
Medikamentozna terapija u cilju prevencije i lečenja epileptičkih napada
Primena laksantnih sredstava u cilju regulacije crevne peristaltike
Terapeutski modaliteti lečenja kod individua u komi ili sa sniženom reaktivnošću podrazumevaju:
Reanimacionu podršku primenom veštačke ventilacije
Zaštitne metode raspiratornih puteva
Plasiranje tubusa u moždanu regiju u cilju dreniranja viška tečnosti i sniženja pritiska u lobanji
Hirurške metode koje se primenjuju u cilju suturiranja aneurizmi, zaustavljanju krvarenja putem uklanjanja većih kolekcija krvi i snižavanja pritiska na moždano tkivo usled nastalog krvarenja usled povrede. Ove metode podrazumevaju:
Kraniotomiju: hiruršku proceduru koja podrazumeva kreiranje tunela u lobanji u cilju zatvaranja (suturiranja) aneurizme
Endovaskularni kalem: hirurška procedura koja podrazumeva plasiranje kalema u regiju aneurizme kao i primenu stentova unutar krvnog suda radi osiguravanja kalemova i minimiziranja rizika za nastanak ponovnog krvarenja.
Prevencija
Jedini vid prevencije subarahnoidalnog krvarenja jeste prepoznavanje potencijalnog problema unutar moždanog tkiva. Rana detekcija kao i adekvatna dijagnoza moždanih aneurizmi može prevenirati nastanak krvarenja u subarahnoidalnom prostoru.
