Autonomni nervni sistem predstavlja deo perifernog nervnog sistema i reguliše određene procese u organizmu kao što su disanje,krvni pritisak i funkcije unutrašnjih organa. Ove funkcije su automatske i vrše se na nesvesnom nivou i u sadejstvu sa somatskim nervnim sistemom.
Šta je autonomni nervni sistem ?
Autonomni nervni sistem predstavlja deo perifernog nervnog sistema koji kontroliše funkcije unutrašnjih organa kao što su jetra, želudac, žučna kesa, genitalije, pluća, srce, krvni sudovi, želudac, znojne i pljuvačne žlezde kao i digestivne žlezde i pridruženi mišići.
Može se podeliti na tri dela: simpatički nervni sistem (priprema organizam na stresne situacije), parasimpatetički nervni sistem (reguliše funkcije oganizma tokom normalnih situacija) kao i enteričkog nervnog sistema. Simpatički nervni sistem potiče od kičmene moždine, pogotovo sa torakalnog i lumbalnog nivoa.
Nastavci ovih neurona obezbeđuju brojne strukture, ganglije, lokalizovane u blizini kičmene moždine. Iz ovog razloga preganglionska vlakna (porekla iz kosti) kao i postganglionska (porekla iz ganglija). Oni formiraju mišić ili žlezdu. Samo nekoliko preganglijskih vlakana stupaju u direktan kontakt sa drugim ganglijama.
Tela neurona parasimpatičkog nervnog sistema nalaze se u sakralnim regijama kičmene moždine i produženoj moždini matičnih ćelija, gde su lokalizovani kranijalni nervi III,VII,IX i X te grade peganglionska paasimpatička vlakna.
Ova i vlakna porekla kičmene moždine grade ganglije, koje su u blizini i moraju biti adekvatno regulisane. Odatle postganglionska vlakna direktno inervišu odgovarajući organ.
Enterički nervni sistem građen je od seta nervnih vlakana koji inervišu visceralne organe.
Enterički nervni sistem kontroliše funkcije organizma u miru i refleksne reakcije (bori se ili beži) u cilju osiguravanja adekvatne funckiej glatkih mišića (kao što su u predelu folikula dlake, oko krvnih sudova, vidne funkcije ako i one u želucu, crevima i mokraćnoj bešici) kao i oko srca.
Koje su osnovne funkcije autonomnog nervnog sistema?
U principu, simpatički i parasimpatički nervni sistem primarno kontroliše brojne organe u organizmu, čak i putem suprotnih efekata u određenim ciljanim tkivima.
Na ovaj način kontrolišu se funkcije kao što su dilatacija pupile, produkcija pljuvačke i mukusa, srčanograda, kontrakcije mišića bronhija, želudačnih i crevnih pokreta, akumulacije glikogena u jetri, podukcije urina, relaksacije zida mokraćne bešike i sifnkteričnog otvora.
Primer za to može biti parasimpatička egulacija funkcija u cilju smanjenja krvnog pritiska u organizmu, dok sa druge strane simpatički delovi povećavaju krvni pritisak u organizmu.
Ipak ovi delovi rade udruženo u cilju regualcije i omogućavanja adekvatnog odgovora organizma na različite stresne situacije.
