Šta je plućni zalistak?
Plućni zalistak je jedan od četiri srčana zaliska. On je u obliku polumeseca i smešten je između desne komore i plućne arterije. Plućni zalistak ima ulogu da spreči da se krv vrati unazad na svom putu od srca prema plućima, kao i da obezbedi normalnu razmenu gasova, odnosno ugljen-dioksida za kiseonik u okviru pluća.
Srce je organ podeljen na nekoliko delova, koji pomažu u obavljanju njegove osnovne funkcije: da pumpa krv bogatu kiseonikom prema ostalim delovima tela (ćelije, tkiva i organi) kako bi ih ishranila, i da primi krv sa ugljen-dioksidom koja se dalje šalje u pluća gde se obavlja razmena gasova i gde se krv snabdeva kiseonikom.
Srčani zalisci su sitne strukture koje su odgovorne za vraćanje krvi unazad obezbeđujući vođenje krvi u pravom smeru.
Plućni zalistak sastoji se iz tri membrane (listića) koji se uglavnom sastoje od kolagena i imaju oblik polumeseca. Zalistak se nalazi na mišićnom prstenu preko koga je povezan sa srčanim zidom. Fibrozni čvor koji se nalazi na svakoj slobodnoj ivici listića jednostrano zatvara otvor tokom kontrakcije komore.
Urođeni defekti plućnog zaliska mogu da utiču na funkciju cirkulacije unutar srca. Stenoza plućnog zaliska je stanje kod koga je oticanje krvi iz srca oštećeno na mestu plućnog zaliska. Kao rezultat toga javlja se redukcija protoka krvi u pluća. Ovo stanje je generalno uslovljeno urođenom srčanom manom i može da se leči balonskom valvuloplastikom, procedurom kojom se suženi zalistak proširuje. Uz odgovarajuću lekarsku pomoć mogu biti izbegnute dalje komplikacije.
Koja je uloga plućnog zaliska?
Srce je pumpa koja prosleđuje krv bogatu kiseonikom iz pluća prema organima i tkivima u zamenu za krv bogatu ugljen-dioksidom koja mora da se u plućima obogati kiseonikom. Krv bogata kiseonikom prenosi se arterijom aortom do celog tela budući da se ona grana na manje arterije i na kraju kapilare. Krv bogata ugljen-dioksidom vraća se u srce preko vena odakle se malim krvotokom šalje u pluća gde se vrši razmena gasova, odnosno razmena ugljen-dioksida za kiseonik.
Plućni zalisak kontroliše prolazak krvi između desne komore i plućne arterije, sprečavajući da se krv iz plućne arterije vrati u srce.
Srčani ciklus sastoji se iz dve faze: faze opuštanja (dijastole) i faze kontrakcije (sistola). Tokom prve faze, faze dijastole, zalisci između pretkomora i komora su otvoreni i čitavo srce je opušteno. U ovoj fazi polumesečasti zalisci su zatvoreni i sprečavaju da krv uđe u vaskularno korito. Tokom druge faze (sistolna faza), pretkomore i komore se kontrahuju na usklađeni način: prvo se kontrahuje pretkomora (pretkomorna sistola), a zatim i komora (sistola). Tokom kontrakcije komora, krv se potiskuje kroz plućnu arteriju i zalistak se zatvara nakon prolaska krvi. Frekvencija protoka plućnog zaliska u normalnim uslovima iznosi 75 cm po sekundi.
